Iedereen verdient een eerlijke kans, ook anderstaligen

In de afgelopen zeven jaar heeft Marcel Hielkema gebouwd aan een bedrijf met stevige basis. Vanaf 2025 volgen jaren van verdere verdieping en nieuwe creaties. Over oplossingen die werken: Martin Kniest, interim coördinator projectmanager ‘nieuwe doelgroepen’ anderstaligen bij Scalabor.

“Welke drempels zijn er als je als anderstalige naar Nederland komt en je wilt graag werken? En hoe kun je dat zo inrichten dat het wel gaat lukken? Matz Social was mijn eigen laboratorium om te onderzoeken welke ingrediënten er nodig zijn voor een succesvolle start.” Martin Kniest is expert in begeleiding van asielzoekers en statushouders naar een passende baan. Als bedenker van Matz Carwash en Matz Social viel hij op vanwege zijn creatieve concepten.

Hij kreeg landelijke bekendheid met zijn televisiedocumentaires ‘De Wasstraat’ (2021) en ‘Bij ons op het AZC’ (2023). “De laatste jaren heb ik voor diverse steden onderzocht hoe je statushouders kunt koppelen aan werkgevers en welke belemmeringen er zijn. De resultaten heb ik in een plan verwerkt en dat bleek zeer succesvol.” Dat was ook Marcel Hielkema niet ontgaan en al snel spraken beide heren elkaar regelmatig.

Aan het werk

In september 2024 vroeg de directie of hij Scalabor wilde komen versterken voor de nieuwe doelgroep ‘anderstaligen’. Martin: “Er stonden al enkele projecten in de steigers. Ik wilde dus niet iets nieuws neerzetten, maar juist iets toevoegen voor deze doelgroep. Daar is een aantal mooie zaken uit voortgekomen. Zo hebben we samen met bureau Aan Zet de Werkbalie opgericht. Een prachtproject. Op de schepen in Arnhem waar asielzoekers verblijven hebben we een fysieke balie neergezet. Al snel hadden we tweehonderd aanmeldingen. Momenteel bemiddelen we de top 25. Voor de eerste tien hadden we al in twee weken een baan. Het mooie is dat als deze mensen nu al gaan werken en via collega’s de taal en de Nederlandse cultuur leren kennen, ze straks
al een stukje voorlopen bij het officiële inburgeringstraject.”

Op weg helpen

Nieuw is ook het Oriëntatieportaal, een samenwerking met de gemeente Arnhem en gefinancierd door de Europese Unie. Dit portaal is bedoeld voor anderstaligen met een verblijfsvergunning die in Arnhem wonen. Martin: “Scalabor gaat in 2025 honderd mensen in korte tijd een training en meting geven. Waarna we ze op weg gaan helpen naar de juiste route of baan. Verder hebben we de Werkbrigade Anderstaligen opgezet voor statushouders in de bijstand die een steuntje in de rug nodig hebben. Zij krijgen een contract bij Scalabor en kunnen terecht in één van onze werkbedrijven. Daar maken ze gebruik van de Vaktaalapp, waarmee ze heel snel Nederlandse vaktermen leren.” Naast dit alles gaat Scalabor vanaf 2025 nieuwkomers een inburgeringstraject aanbieden binnen de nieuwe Wet Inburgering 2021. “De inburgeringsroute duurt normaal drie jaar,” vertelt Martin. “Wij gaan proberen mensen in één jaar het traject te laten doorlopen door alles ineens aan te bieden: taalvaardigheid, participeren én ontwikkeling. Dan kunnen mensen sneller naar de arbeidsmarkt. Met deze geïntegreerde aanpak – die we samen met andere
partijen vormgeven – is Scalabor voorloper in Nederland.”

Vertaalslag

De komst van de doelgroep anderstaligen vergt ook intern bij Scalabor de nodige aanpassingen, benadrukt Martin. “Wie met anderstaligen werkt, moet ook in het eigen bedrijf die doelgroep in dienst hebben. Denk aan begeleiders die Arabisch spreken. Of trainers en jobcoaches die beide culturen kennen en de vertaalslag kunnen maken. Want er zijn natuurlijk wel verschillen in een
ontwikkeltraject voor Henk of voor Abdul. Waarden en normen zijn wezenlijk anders. Ik had ooit een Syriër in dienst die ineens op vakantie was. Hij had zijn broer gestuurd, want ‘ik heb hem uitgelegd wat ik doe. Dan kan ik toch gewoon op vakantie’. In Syrië was dat heel normaal.” Martin, tot slot: “Bottomline gaat het erom dat iedereen gezien wordt en iedereen een eerlijke kans krijgt. Daarbij stel ik altijd de vraag: wat wil jij zelf? Dan zie je mensen denken: ‘Hé, hij vraagt aan mij wat ík wil en bepaalt niet voor mij wat ik wil.’ Dat respect verdient volgens mij iedereen.”