Bestaanszekerheid moet ook over werk gaan (blog)
Een van de grote thema’s van deze verkiezingen is bestaanszekerheid, en terecht; in een van de rijkste landen ter wereld is het een schande dat straks 1 miljoen van haar inwoners onder de armoedegrens leven. Politieke partijen buitelen dan ook over elkaar heen om hun licht op het onderwerp te laten schijnen. In nagenoeg alle gevallen gaat het dan over extra geld dat vrijgemaakt moet worden in de vorm van toeslagen of compensatie. Uit de eerste berichten over de miljoenennota blijkt dat er bijna 2 miljard euro wordt vrijgemaakt om armoede te bestrijden. Heel goed en hard nodig!
Toeslagen en armoedebestrijding: is er een beter alternatief?
Toch vrees ik dat dit extra geld het armoedeprobleem niet structureel oplost. We blijven in een toeslagencircus hangen dat ongelofelijk ondoorzichtig is en waarvoor je inmiddels een universitaire opleiding nodig hebt, waardoor je bij de aanvraag snel fouten maakt die je dieper in de put laten zakken. Ook voorkomt het toeslagensysteem dat mensen (meer) gaan werken en daarmee zelfredzaam worden; (meer) werken loont dan niet meer. Te vaak zie ik dat wanneer we een medewerker extra willen belonen, hij of zij direct gekort wordt op toeslagen, waardoor het effect negatief is. Dat kan toch niet de bedoeling zijn? Want werken moet lonen, daar zijn alle partijen het over eens, maar vervolgens zie ik nog geen actie op de maandenlange oproep van SW-medewerkers en sociaal ontwikkelbedrijven voor de indexatie van lonen en reiskosten. Door hierop te reageren, zou je direct een groep mensen die hard werkt structureel kunnen ondersteunen.
Werk als sleutel tot bestaanszekerheid en zelfredzaamheid
Ik mis in het debat over bestaanszekerheid sowieso de focus op werk als een van de oplossingen. Zelfs in een milde recessie staan er nog 122 vacatures open voor elke 100 werkzoekenden, waarbij de verwachting is dat de krapte op de arbeidsmarkt nog 30 jaar aanhoudt. Toch zitten er nog bijna een half miljoen uitkeringsgerechtigden (ww en bijstand) thuis, waarvan alle onderzoeken laten zien dat de helft begeleid kan worden naar werk. Werk dat vervolgens wel moet lonen en duurzaam moet zijn! Door effectiever om te gaan met de verschillende middelen voor re-integratie en de verschillende partijen die zich bezighouden met arbeidsontwikkeling, zoals Scalabor, beter in te zetten, kun je niet alleen iets doen aan de krapte op de arbeidsmarkt, maar ook de bestaanszekerheid van velen verbeteren.
De noodzaak van structurele veranderingen in het Toeslagensysteem
Over het effectiever inzetten van mensen en middelen ging het ook tijdens de heidag van het regionaal werkbedrijf, het overleg over de arbeidsmarkt, van Midden-Gelderland afgelopen week. In de regio hebben we een enorm aantal partijen die zich bezighouden met het begeleiden van werkzoekenden naar passend werk; van het UWV tot de diverse afdelingen Werk & Inkomen van gemeenten, van het Werkgeversservicepunt tot het regionaal mobiliteitscentrum, van het leer-werk loket tot Scalabor. Die doen allemaal vreselijk hun best, maar de vraag is of dat op de een of andere manier toch niet beter en slimmer kan, zodat nog meer mensen aan het werk kunnen. Ik ben ervan overtuigd dat dat kan wanneer we samen optrekken met een gezamenlijk doel, elkaar gunnen, beseffen dat de arbeidsmarkt regionaal is in plaats van lokaal en de mens in plaats van het systeem centraal stellen. Te vaak is het ieder voor zich, en wachten we op instructies uit Den Haag over hoe we moeten samenwerken, terwijl we alle kennis in huis hebben om gewoon dit zelf te realiseren!
Werk: meer dan alleen bestaanszekerheid
Want werk is zoveel meer dan alleen bestaanszekerheid. Het gaat ook over jezelf ontwikkelen, het beste uit jezelf halen en het is, in ieder geval het grootste gedeelte van de tijd, ook leuk! Dat laatste liet een grote groep van mijn collega’s afgelopen zaterdag maar weer eens zien toen ze samen de Airborne wandeling liepen. Hiervoor hebben ze de afgelopen tijd met elkaar geoefend, en het was fantastisch om die grote paarse groep weer te zien lopen. Ook dat is een onderdeel van sociaal werk!
