Waarom dicht bij huis werken niet altijd nodig is (blog)

Afgelopen week vroeg iemand mij of wij ook een Scalaborvestiging in Zevenaar konden openen, zodat medewerkers uit die gemeente dichter bij huis konden werken. Eigenlijk wordt vooral het openen van een beschutte werklocatie bedoeld. Met de komst van de participatiewet acht jaar geleden is er echter nogal wat gebeurd bij sociaal ontwikkelbedrijven en werken steeds meer mensen buiten de deur.

REISTIJD VERSUS AANTREKKELIJK WERK
In het algemeen is het natuurlijk best fijn om niet te lang te hoeven reizen, zeker met de oplopende kosten. Toch werken de meeste mensen buiten hun eigen stad of zelfs hun eigen regio.
Uit cijfers van het UWV blijkt dat één op de vier mensen die in de arbeidsmarktregio Midden-Gelderland woont, buiten die regio werkzaam is. En drie op de vier werken buiten hun eigen stad. In de gemeente Arnhem ligt dat iets lager, daar werkt ongeveer de helft in de stad zelf, maar in een gemeente als Westervoort rijdt 95% van de inwoners dagelijks over de gemeentegrenzen om te gaan werken.

WERKLOCATIES BUITEN DE EIGEN STAD OF REGIO
Aan de ene kant kiezen mensen eerder voor leuk, aantrekkelijk werk dan voor kortere reistijd. Het maximum dat mensen bereid zijn om te reizen ligt daarbij op ongeveer 55 minuten. Anderzijds kiezen mensen voor een mooie en fijne plek om te wonen en is de werkplek secundair daaraan. Werkgevers kiezen bovendien als vestigingslocatie een plek waar voldoende medewerkers te vinden zijn en die goed te bereiken is. Er is daarbij geen enkele werkgever – zeker niet in deze krappe arbeidsmarkt – die tegen een potentiële medewerker zegt dat hij ergens niet mag werken wanneer hij niet in de gemeente zelf woont. Oké, bijna geen enkele werkgever; alleen gemeenten verplichten hun burgemeester en wethouders om in de stad waar ze werken ook te wonen.

VRIJHEID VAN MEDEWERKERS BIJ SCALABOR
Medewerkers hebben dus voornamelijk zelf de vrijheid om te kiezen waar ze willen werken. Bij Scalabor is dit echter niet altijd het geval. Voor inwoners met een afstand tot de arbeidsmarkt of arbeidsbeperking is ons sociaal ontwikkelbedrijf in de regio de aangewezen werkgever. En in onze regio is de standplaats van dit ontwikkelbedrijf Arnhem. Maar is dat echt zo? Nee, eigenlijk niet. Ja, de bekendste locatie van Scalabor bevindt zich aan de Driepoortenweg in Arnhem, waar ongeveer 400 van onze 2000 medewerkers werkzaam zijn. En ja, je ziet ons ook op andere plekken in de stad, zoals bij fietsenstallingen en in de parken.
Maar daarnaast werken veel collega’s ook op locaties in andere gemeenten in de regio. Onlangs hebben we onze medewerkers gevraagd om op een kaart aan te geven waar ze werken. Nog niet iedereen heeft dit ingevuld, maar het geeft al een goed beeld van waar je ons overal kunt vinden: https://www.scalabor.nl/op-de-kaart/. Dit is noodzakelijk omdat onze opdracht is om
inwoners naar passend werk te begeleiden, en daarbij moeten we ook over gemeentegrenzen heen kijken en rekening houden met de reistijd van onze medewerkers.

PASSEND WERK EN GEMEENTEGRENZEN
Het doel van de Participatiewet is om inwoners met begeleidingsbehoefte zoveel mogelijk te laten werken bij reguliere werkgevers. Samen kijken we naar iemands capaciteiten, wensen en
de stappen die nodig zijn om daar te komen. Vervolgens gaan we op zoek naar een geschikte werkgever, en die vinden we dus in de hele regio. Als het beter is om in een meer beschutte omgeving te werken, hebben we de locatie aan de Driepoortenweg in Arnhem en Viola in Lingewaard. Maar steeds vaker bieden we ook beschutte werkplekken bij de werkgever zelf, vaak in de vorm van groepsdetachering met begeleiding. Daarnaast bieden we op de beschutte locaties in Arnhem en Lingewaard verschillende soorten werk aan. Omdat ons doel is om passend werk te bieden, kunnen we niet volstaan met slechts één type werk. Als ontwikkelbedrijf moeten we dus voldoende capaciteit hebben.

TOEKOMSTPERSPECTIEF
In dat opzicht is het niet vanzelfsprekend, ook omdat het aantal medewerkers in het Sociaal Werkbedrijf (SW) alleen maar afneemt, om nieuwe beschutte werklocaties in andere steden te openen. Daarom denk ik ook niet dat het logisch is als gemeenten in de toekomst besluiten om hun eigen ontwikkelbedrijf op te zetten. Medewerkers zitten niet te wachten op onzekerheid, en het is ook niet kostenefficiënt. Maar bovenal zou het niet langer voldoen aan het doel van de Participatiewet: ontwikkelen naar zo passend mogelijk werk.