Wat levert passend werk op? (blog)

De verzorgingsstaat kost geld. En dat geldt ook voor de sociale werkvoorziening. Dat komt omdat de omzet lager is dan de kosten voor lonen en begeleiding. Nu is de omzet bij ontwikkelbedrijven de laatste paar jaar door betere bedrijfsvoering, ook bij Scalabor, flink gestegen waardoor er minder geld bij hoeft. In de komende jaren zal de omzet echter weer af gaan nemen, want door de afschaffing van de SW in 2015 gaan er alleen nog maar medewerkers weg.

SW WORDT GOEDKOPER
Voor Scalabor zal dat een uitstroom van ongeveer 150 medewerkers per jaar betekenen. Hierdoor daalt niet alleen de omzet, maar ook de loonkosten. Sterker nog, doordat de uitstroom van
medewerkers groter is dan de uitstroom waar het Rijk rekening mee houdt, hoeven gemeenten jaarlijks steeds minder bij te dragen. Dus hoewel de omzet daalt als gevolg van pensioneringen en vervroegde uittredingen, daalt de totale bijdrage voor gemeenten doordat ook de loonsom afneemt en omdat de bijdrage vanuit het Rijk relatief hoger is. De SW wordt daarmee goedkoper en dat lijkt goed nieuws.

AFSCHAFFING SW
Maar is dat ook daadwerkelijk goed nieuws? Als 150 medewerkers uitstromen en er geen nieuwe medewerkers instromen, gaan dus ook 150 werkplekken verloren. Plekken waar werk voor
is en waarvoor begeleiding en faciliteiten voorhanden zijn. Of zijn er na de afschaffing van de SW geen mensen meer die behoefte hebben aan een beschutte werkplek of begeleiding bij of naar zo passend mogelijk werk? Natuurlijk wel! Sterker nog, er zijn juist meer inwoners die daar behoefte aan hebben. Maar door afschaffing van regelingen zitten die nu in de bijstand.

AAN DE SLAG MET BEGELEIDING
In de regio Midden-Gelderland zijn er zo’n 11.500 inwoners met een bijstandsuitkering. Het gaat hier in nagenoeg alle gevallen om mensen die al langer werkloos zijn. Een aantal mensen komt zonder hulp weer aan de slag nu de economie weer aantrekt. En voor een aantal mensen geldt dat zij al aan het werk zijn, maar dat het dan om een aanvullende uitkering gaat. Het grootste deel van de bijstandsgerechtigden kan om allerlei redenen nooit of pas na een langere tijd weer aan de slag. Maar voor ongeveer een derde van de mensen geldt dat ze met hulp en begeleiding na een tijdje wel weer aan de slag kunnen. En wanneer dat lukt is dat fantastisch voor de persoon in kwestie, voor werkgevers die de krapte op de arbeidsmarkt zien aankomen en voor de maatschappij.

DOE DE REKENSOM
Want als iemand werkt, wordt er bespaard op de uitkering: ongeveer 16.000 euro. Daarnaast heeft het Sociaal Cultureel Planbureau berekend dat per werkende de maatschappij 5.000
euro bespaart op o.a. zorgkosten. Daarnaast is een gemeente 3.000 euro minder kwijt aan administratieve kosten en hulp om iemand te begeleiden naar werk. In totaal komt dat op 24.000
euro. Ook betalen werkgevers en werknemers meer belasting aan de fiscus en stijgt de koopkracht waardoor weer meer geconsumeerd wordt en er dus meer belasting wordt afgedragen. Met andere woorden, alleen al financieel gezien – en dat is eigenlijk nog de slechtste reden – levert het heel veel op als we inzetten op het begeleiden naar werk.

GOEDE RETURN ON INVESTMENT
Dus wat als we de kennis, ervaring en het werk van arbeidsontwikkelbedrijven nu eens precies hiervoor in gaan zetten: het begeleiden naar werk voor diegene die dat nodig heeft. En
wellicht ook het bieden van beschut werk, continue begeleiding of tijdelijk werkgeverschap, als een vangnet, voor diegene in onze maatschappij die daar baat bij hebben. Zou dat niet, om in financiële termen te blijven, een hele goede return on investment geven? Reken maar uit: als een arbeidsontwikkeltraject gemiddeld 7.000 euro kost en in 70% van de gevallen tot uitstroom
uit de bijstand leidt, dan levert een investering van 10.000 euro een opbrengst van tenminste 24.000 euro op. Jaar na jaar na jaar. Echter, dan moet het geld om die investering te doen er natuurlijk wel zijn. Laat daar door het kleiner worden van de SW nu ruimte voor ontstaan. Dus deze besparingen zouden we moeten gebruiken daar waar dit geld voor bedoeld is. En met de
ruimte die ontstaat door arbeidsontwikkelbedrijven hiervoor in te zetten worden werk, ervaring en faciliteiten behouden en ingezet voor precies datzelfde: zoveel mogelijk mensen begeleiden naar passend werk en een beschutte plek bieden voor hen die dat nodig hebben!