Door de crisis heen [blog]

Afgelopen week werden de coronamaatregelen weer verder versoepeld. Restaurants kunnen meer gasten ontvangen, we mogen weer met de trein, er kan binnen gesport worden en er worden weer vakanties – vooral in eigen land – geboekt. Ook heeft het RIVM de lijst met kwetsbare groepen aangepast, waardoor weer meer medewerkers veilig aan het werk kunnen. Daarmee wordt alles weer een beetje normaler en dat is goed nieuws. Toch lijkt het op de stilte voor de storm. Want onderzoeken voorspellen dat in de tweede helft van het jaar – wanneer er minder of geen steun meer is voor bedrijven – veel organisaties het toch niet gaan redden en banen zullen verdwijnen. De gehele omvang van de crisis is natuurlijk moeilijk te overzien. We hebben nog nooit een situatie als deze meegemaakt en niemand heeft een glazen bol.

Ook deze crisis gaat weer voorbij
Een aantal dingen weten we wel zeker. Er zullen bedrijven ophouden te bestaan. En ook bedrijven die veel zaken doen met landen die nu heel zwaar getroffen worden, krijgen het moeilijk. Weinig bedrijven verwachten te groeien. Begrotingen zijn al lang overboord gegooid en er wordt niet meer gekeken naar resultaten uit het verleden. Want kosten als huur, verzekeringen en voorraad lopen gewoon door, ondanks looncompensatie en uitgestelde belastingen. En de marges van de meeste bedrijven zijn niet erg ruim. Bij veel bedrijven draait het nu om verliezen te beperken en te overleven. Want ook zeker is: crisissen gaan ook weer voorbij, ook deze crisis. We weten alleen niet hoelang het aanhoudt: 1 jaar, 2 jaar of misschien wel 5 jaar?

Van eerdere crisissen weten we dat organisaties die ook in mindere tijden zijn blijven investeren – in mensen en middelen – er na de crisis weer sneller bovenop komen. Ze kunnen sneller inspelen op verbeterde marktomstandigheden. Afscheid nemen van medewerkers kost geld. Je verliest immers wat je hebt geïnvesteerd in training en opleiding van deze medewerkers. Kosten die eigenlijk op de balans opgenomen zouden moeten worden. Vervolgens stijgen uitgaven voor uitkeringen, omscholing en re-integratie. Kosten die op termijn via de belastingen altijd weer bij de onderneming terecht komen. Allemaal redenen om ook in mindere tijden – en zolang de middelen er zijn – medewerkers te behouden. Nog niet zo lang geleden was er een enorme krapte op de arbeidsmarkt en hadden bedrijven moeite om te groeien omdat ze geen personeel konden vinden. Die krapte komt er op termijn, alleen al vanuit demografisch oogpunt, weer aan: meer gepensioneerden, minder geboortes en minder migratie. Daarnaast neemt de woningnood toe, er moet dus gebouwd worden, de energietransitie gaat door en er zal een proces op gang komen van reshoring (terughalen van productie naar Nederland). En inmiddels hebben we ook wel geleerd dat er meer geïnvesteerd moet worden in de zorg. Kortom: er zal op termijn weer behoefte zijn aan meer medewerkers, terwijl er minder beschikbaar zullen zijn.

Oproep van Alliantie Samen Werken voor Werk
Ik steun dan ook van harte de oproep van de Alliantie Samen Werken voor Werk van onder andere onze brancheorganisatie Cedris: om snel maatregelen te nemen om zoveel mogelijk mensen aan het werk te houden of te krijgen. De Alliantie vraagt daarbij om speciale aandacht voor het aan het werk houden van medewerkers met een arbeidsbeperking. In de afgelopen jaren zijn steeds meer arbeidsplaatsen gecreëerd en zijn steeds meer organisaties overtuigd van de voordelen van een inclusieve arbeidsmarkt. Het zou doodzonde zijn om het kind met het badwater weg te gooien en straks weer helemaal opnieuw te moeten beginnen. Zeker ook omdat – in tegenstelling tot eerdere crisissen – het vangnet van de sociale werkplaats er voor mensen in de participatiewet niet meer is. Heel goed dan ook dat de provincie Gelderland afgelopen week 4 miljoen euro extra heeft vrijgemaakt om diegene die het het meest nodig hebben te helpen op de arbeidsmarkt.

Want deze crisis gaat ook weer voorbij en dan hebben we weer iedereen nodig. Vanuit economische perspectief en vanuit sociale overwegingen. Omdat dat de samenleving is die we moeten willen zijn. Juist nu moeten we door de crisis heen kijken en ons niet laten verleiden tot korte termijn beslissingen.